Wrzesień w polityce klimatycznej – szansa na postęp na wysokim szczeblu poza UNFCCC

Jesień to ważny czas dla globalnych działań na rzecz klimatu, przynosząc ze sobą szanse na ożywienie polityki klimatycznej. W sercu tego przełomowego okresu znajdują się kluczowe wydarzenia takie jak 79. Zgromadzenie Ogólne ONZ (UNGA79) oraz spotkania G20. W obliczu coraz bardziej pilnych potrzeb w zakresie finansowania klimatycznego i realizacji celów porozumienia paryskiego, ten miesiąc zapowiada się jako czas kluczowy dla przyszłości naszego klimatu.

W nadchodzących tygodniach, na najwyższych szczeblach międzynarodowej polityki, będziemy świadkami gorących dyskusji o przyszłości finansowania klimatycznego oraz zobowiązań krajów w zakresie redukcji emisji. Jesień 2024 i jej wydarzenia mogą dostarczyć istotnych wskazówek co do kierunku, w jakim zmierzają globalne wysiłki klimatyczne, oraz jakie ambitne cele zostaną wytyczone przed COP 30 w 2025 roku.

Najważniejsze informacje:

• Zaangażowanie na najwyższym szczeblu w kwestie klimatu w tym roku najprawdopodobniej nastąpi tylko na wrześniowym Zgromadzeniu Ogólnym ONZ we wrześniu i na G20 w dniach 18-19 listopada. COP 29 najprawdopodobniej pozostanie na szczeblu ministerialnym.

• UNGA79 jest kluczową okazją do apelowania do światowych liderów o zwiększenie ambicji i współpracę w celu realizacji zobowiązań przed COP29 i 2025 r.\

• 79. Zgromadzenie Ogólne ONZ (UNGA79), Szczyt Przyszłości, Tydzień Klimatyczny w Nowym Jorku, doroczne spotkania Banku Światowego i MFW, Grupa Robocza ds. Klimatu i Ministrów ds. Klimatu i Finansów G20, a także spotkania techniczne i polityczne dotyczące nowego zbiorowego finansowego celu ilościowego (NCQG) będą kluczowymi momentami w ciągu najbliższych dwóch miesięcy.

• W tym roku COP 29 ma trzy główne zadania, ale przyszłoroczny COP 30 będzie kluczowym momentem dla nowej rundy NDC, które muszą zostać ogłoszone od teraz do jesieni 2025 r.

Nadchodzącą jesień jest kolejnym kluczowym momentem w globalnych działaniach klimatycznych. Światowi przywódcy będą odbywać spotkania na najwyższym szczeblu w ramach 79. Zgromadzenia Ogólnego ONZ i innych ważnych jesiennych zgromadzeń i mogą tym samym dostarczyć bardzo potrzebny zastrzyk energii dla rozmów o polityce klimatycznej poza hermetycznymi pokojami negocjacyjnymi UNFCCC. Spodziewam się, że COP 29 (coroczna konferencja klimatyczna ONZ) nie przyciągnie uczestników na szczeblu głów Państw i Rządów. Można się spodziewać w Baku szczebla ministerialnego. Tym bardziej warto obserwować jakie sygnały, które potem będą odzwierciedlone w wypowiedziach negocjatorów i ministrów, tej jesieni przywódcy wyślą w świat. Wrzesień i październik przygotują grunt pod azerski COP 29, a co ważniejsze, wskażą kierunek do kluczowego COP 30 w 2025 r. kiedy to świat będzie składał w ONZ koleje pięcioletnie cele klimatyczne. 

Wrzesień: kluczowy miesiąc dla rozmów klimatycznych

Wrzesień rozpoczyna serię ważnych spotkań, takich jak UNGA 79, Nowojorski Tydzień Klimatyczny oraz doroczne spotkania Banku Światowego i MFW. To doskonały moment, aby nakłonić przywódców do deklaracji nowych działań i dotrzymania już złożonych obietnic klimatycznych. Spotkania G20 na temat finansów klimatycznych i inne sesje techniczne skupione na ustaleniu nowego celu finansowania klimatycznego (Nowy Cel Kwantyfikowany, lub NCQG) również odbędą się w nadchodzących tygodniach. Mówi się o tym, że USA ogłoszą swój nowy cel redukcji emisji właśnie na spotkaniu G20 w drugiej połowie listopada, jeżeli to Kamala Harris wygra wybory prezydenckie.

Dlaczego to wszystko jest takie ważne? Kraje muszą uzgodnić plan finansowania klimatycznego po 2025 r., który pomoże zapewnić przepływ pieniędzy do krajów potrzebujących. To finansowanie będzie kluczowe dla tych krajów, aby odejść od paliw kopalnych, zbudować odporność na skutki zmian klimatu i wspierać bioróżnorodność w sposób zgodny z limitem globalnej temperatury wynoszącym 1,5°C. Od nowego celu finansowego uzależniony będzie poziom ambicji nowych celów, które kraje przygotowują na COP 30 w Brazylii.

Wielka Trójka COP 29: Finanse, NDC i globalny przegląd

COP 29 ma trzy główne cele, które ukształtują sposób, w jaki będą się rozwijać globalne działania klimatyczne:

1. Finansowanie klimatu po 2025 r.: Głównym zadaniem COP 29 jest uzgodnienie nowego celu finansowania klimatu, który zacznie obowiązywać po 2025 r. Kraje rozwijające się potrzebują tego finansowania, aby pomóc im przejść na czystą energię, chronić się przed zmianami klimatu i wspierać przyrodę. Ta umowa finansowa będzie dużym testem tego, czy bogatsze kraje są gotowe dotrzymać swoich obietnic i na jakich warunkach są gotowe to zrobić.

2. Krajowe Plany Klimatyczne (NDC): COP 29 będzie również punktem wyjścia dla krajów do składania zaktualizowanych Krajowo Ustalonych Wkładów (NDC), które określają, w jaki sposób planują ograniczyć emisje. Czas ucieka, ponieważ nowe NDC muszą być gotowe do COP 30 w 2025 r.

3. Realizacja postanowień z  COP 28: Pierwszy w historii Globalny Przegląd (GST) — ocena tego, jak kraje radzą sobie z realizacją celów Porozumienia Paryskiego — dobiegł końca, a COP 29 musi pomóc narodom w podjęciu decyzji, jak zareagować na jego wyniki. Oznacza to wydanie jasnych instrukcji dotyczących kolejnych kroków w celu redukcji emisji, dostosowania się do skutków zmian klimatu i zapewnienia sprawiedliwego odejścia od paliw kopalnych.

To, co usłyszymy, lub czego nie usłyszymy w ogóle,  z ust przywódców tej jesieni na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, spotkaniach Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz na szczycie G20 będzie miało ogromne znaczenie dla dalszej realizacji tych trzech powyższych celów.

NDC o co ten hałas?

NDC są centralnym elementem Porozumienia Paryskiego, którego celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia i budowanie społeczności odpornych na zmiany klimatu. Nowa generacja NDC musi odzwierciedlać sposób, w jaki ewoluowało Porozumienie paryskie — jesteśmy teraz w fazie realizacji zobowiązań, które obejmują większą liczbę krajów, sektorów i problemów.

Kraje, które jako pierwsze przedłożą swoje nowe lub zaktualizowane NDC, wyznaczą ton i poziom dla wszystkich innych. Ale oto wyzwanie: niektórzy z tych wczesnych graczy, tacy jak Brazylia, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Indonezja czy Azerbejdżan, nadal zwiększają produkcję paliw kopalnych, co budzi wątpliwości, czy ich plany są rzeczywiście zgodne z celem 1,5°C. Taka planowana ekspansja wykorzystania paliw kopalnych sprawia, że będzie ​​trudno stawiać ich plany klimatyczne na przykład do naśladowania.

Z drugiej strony, zarówno Stany Zjednoczone, jak i Wielka Brytania prawdopodobnie ogłoszą zaktualizowane NDC w tym roku. Stany Zjednoczone mogą nawet podjąć działania na szczycie G20 w listopadzie, w zależności od wyniku wyborów prezydenckich. Kolejny NDC Unii Europejskiej będzie oparty na jej celu na rok 2040. W komunikacie Komisji Europejskiej (czyli w papierze o statusie propozycji) jest to poziom redukcji emisji o 90%, a ostateczna decyzja o wysokości tego NDC prawdopodobnie zostanie podjęta podczas prezydencji Polski w Radzie UE. 

Od UNGA 79 do COP30

Na COP 29 świat sfinalizuje ustalenia finansowe, a na COP 30 ustalenia redukcyjne. To, co wydarzy się w okresie poprzedzającym, począwszy od września 2024 i Zgromadzenia Ogólnego ONZ, przygotowuje grunt pod te negocjacje. Gdy światowi przywódcy zbierają się na UNGA 79 i innych kluczowych spotkaniach, istnieje szansa na nową energię w rozmowach, wytyczenie ważnych kierunków dla negocjatorów i zwiększenie ambicji w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1.5 Celsjusza. Albo na pierwsze zwiastuny możliwej klapy.